Doktorzy Honoris Causa

Gerard Labuda

(1916-2010)
historyk, mediewista, profesor Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

16 grudnia 1998 – uchwała Senatu UWr
15 października 1999 – uroczysta promocja
promotor: prof. Lech Leciejewicz

Gerard Labuda urodził się 28 grudnia 1916 w Nowej Hucie k. Kartuz (zmarł 1 października 2010 r. w Poznaniu). Studia historyczne rozpoczął w 1936 r. na Uniwersytecie Poznańskim. W roku akademickim 1938-1939 był stypendystą Uniwersytetu w Lund w Szwecji. Studia przerwał mu wybuch II wojny światowej, kontynuował je na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie, gdzie otrzymał tytuł magistra (1943) i obronił doktorat (1944). Równolegle wykładał konspiracyjnie historię w filii Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Kielcach. W 1945 r. powrócił do Poznania i podjął pracę na Uniwersytecie Poznańskim (od 1955 r. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza). Habilitował się w roku 1946, profesorem nadzwyczajnym został w 1950, a profesorem zwyczajnym w 1956. Na Uniwersytecie Poznańskim był kierownikiem katedr: Historii Słowiańszczyzny Zachodniej (1946-1954), Historii Polski (1954-1961) i Historii Powszechnej Średniowiecznej (1961-1984). Pełnił funkcję prodziekana Wydziału Humanistycznego (1949-1950) i rektora (1962-1965). Działał także w sferze organizacji nauki poza uczelnią. W latach 1953-1986 kierował Zakładem Historii Pomorza w Instytucie Historii PAN, a w 1958-1961 był dyrektorem Instytutu Zachodniego w Poznaniu.

Członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności (od 1951) oraz Polskiej Akademii Nauk (od 1964), członek rzeczywisty PAN od roku 1966. W Polskiej Akademii Nauk pełnił wiele funkcji organizacyjnych - wchodził w skład prezydium, był wiceprezesem (1984-1989), przewodniczącym Oddziału Poznańskiego, przewodniczącym Komitetu Badań Polonii (1973-1980), Rady Upowszechniania Nauki (od 1980), Rady Towarzystw Naukowych (1984-1989) i Rady Naukowej Biblioteki Kórnickiej (od 1965). Jeden z głównych inicjatorów reaktywowania Polskiej Akademii Umiejętności, jej prezes w latach 1989-1994. Należał do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauki, Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz wielu innych międzynarodowych organizacji i towarzystw naukowych.

Zainteresowania badawcze prof. Gerarda Labudy obejmowały przede wszystkim okres średniowiecza. Zajmował się jednak także dziejami innych epok, aż po dzieje współczesne. W szczególności koncentrował się na zagadnieniach początków państwa polskiego i jego historii we wczesnym średniowieczu, starożytności słowiańskich i dziejów wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny zachodniej, Pomorza i Kaszub oraz historii państwa zakonu krzyżackiego, formowania i przemian polskiej granicy zachodniej, a także na studiach źródłoznawczych i historii historiografii, ze szczególnym uwzględnieniem stosunków polsko-niemieckich i dziejów dyplomacji polskiej.