Zegary słoneczne

Zegar pierścieniowy wysokościowy

prawdopodobnie Niemcy lub Austria, 1699 r.

Zegar azymutalno-wysokościowy w formie pierścienia o średnicy ok. 45 mm i szerokości 15 mm z zamocowanym doń uchwytem pod sznurek lub łańcuszek. W uchwycie zawieszony żelazny łańcuszek.
W środku szerokości pierścienia zegara przesuwna obręcz z gnomonem otworkowym. Po bokach – na stałej części pierścienia, skala kalendarzowa rozmieszczona w dwu grupach po obu stronach zawiesia: dla półrocza zimowego i letniego, opisana pierwszymi literami nazw miesięcy.
Od strony wewnętrznej pierścienia zdwojona skala godzinna. Godziny opisane (wybite puncą) cyframi arabskimi, interwały półgodzinne opisane kropką. Pomiędzy skalami czasowymi wybita data: 1699.

Prezentowany typ zegara pierścieniowego z suwakiem był niezwykle popularny na przełomie XVII/ XVIII wieku, co znalazło odbicie w terminie: pierścień chłopski (niem. Bauernring, ang. farmer’s ring), jakim określa się go w literaturze przedmiotu.
Zegary pierścieniowe azymutalne występują w typach: bez suwaka i z suwakiem i są one zegarami wykonanymi dla konkretnej szerokości geograficznej.
Analogiczny zegar, również datowany: 1699, znajduje się w zbiorach kolekcji opactwa w Kremsmünster w Austrii; a podobne, ale z innych lat w kolekcjach: Muzeum Nauki w Oxfordzie z 1719 roku (nr inw. 45196), Muzeum Przypkowskich w Jędrzejowie z 1691 roku (nr. inw. MPJ/A/275).

Materiał, technika:
mosiądz, grawerunek i punca

Literatura:
R. Zaczkowski (red.), Katalog zegarów słonecznych, Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, Jędrzejów, 2013