Multimedialna BAZA DANYCH

Kolekcje Uniwersyteckie > Zegary słoneczne > Zegar pochyły, przenośny

Zegary słoneczne

Zegar pochyły, przenośny

William & Samuel Jones, Londyn, ok. 1820 r.

Podstawa zegara o średnicy 11,85 cm, z trzema uchwytami ze śrubami poziomującymi, składanym łukowym ramieniem ze skalą szerokości geograficznej opisanej w zakresie od 0° do 60° z dokładnością do 1° oraz puszką kompasową. Dno puszki kompasowej z dwoma libellami oraz 4-kierunkową różą wiatrów, w której kierunki główne i pośrednie opisano angielskimi akronimami. Po obwodzie podziałka azymutalna, opisana w czterech kwadrantach od 0°-90° z dokładnością do 2°. Stalowa igła kompasowa o dekoracyjnej mosiężnej głowicy, wybarwiona na niebiesko, z oznaczeniem złotą kropką kierunku północnego.
Do podstawy zamocowana na zawiasie tarcza zegarowa. Podziałka czasowa po obwodzie, umieszczona na wstędze zakończonej po stronie północnej zwojami, pełne godziny opisane cyframi rzymskimi w zakresie: IIII-XII-VIII, dokładność podziałki 5 minut. Pomiędzy wolutami sygnatura wytwórcy: W.&S. JONES 30 Holborn LONDON.
Obrotowa podstawa składanego gnomonu zamocowania na wsporniku wystającym z tarczy oraz łuku z wygrawerowaną dekoracją w formie wstęgi z zygzakowatym wzorem, powtarzającym motyw znajdujący się wewnątrz róży kompasowej. Odpór usztywniający gnomon w pozycji pionowej, oparty o drugi, podobnie dekorowany łuk. Gnomon podparty wspornikiem w formie esownicy.
Zegar przechowywany w drewnianym, nieforemnym futerale o wymiarach ok. 16 x 16,5 x 5 cm, z zewnątrz wykończonym skórą, zamykanym dwoma mosiężnymi haczykami, o wnętrzu wyściełanym zielonym aksamitem. Futerał nieznacznie uszkodzony (odchodzące fragmenty okleiny skórzanej).
Wewnątrz zegara złożony odręczny list (w języku francuskim), z połowy XIX wieku zawierający opis zegara.

Zegary wykonany w znanym londyńskim warsztacie braci Williama & Samuela Jones, działających w latach 1784 -1859. Po śmierci Samuela (1859), firma pod szyldem Jonesów działała jeszcze, przynajmniej do początków XX wieku.
Liczne instrumenty autorstwa przedstawicieli rodziny Jones zdobią kolekcje wielu muzeów historii nauki, m.in.: Muzeum Historii Nauki w Oksfordzie, Narodowego Muzeum Morskiego w Greenwich, Muzeum Brytyjskiego.

Materiał, technika:
zegar - mosiądz grawerowany, szkło, stalowa igła kompasowa;
futerał – drewno, skóra, aksamit

Literatura:
J. Wilson, Biographical Index of British Sundial Makers from the Seventh century to 1920, BSS Monograph No. 2, BSS, 2007

Zobacz również: