Multimedialna BAZA DANYCH

Kolekcje Uniwersyteckie > Zegary słoneczne > Zegar poziomy, magnetyczny

Zegary słoneczne

Zegar poziomy, magnetyczny

Samuel Porter, Londyn - Wokingham, ok. 1824 r.

Zegar horyzontalny magnetyczny, zamknięty w cylindrycznym, czarnym futerale o średnicy 5,6 cm i wysokości ok 3,3 cm, z wieczkiem zamykanym mosiężnym haczykiem.
Wewnątrz, pod wypukłym szklanym zamknięciem, znajduje się obwodowy mosiężny pierścień z umieszczoną w środku obrotową tarczą magnetycznego zegara słonecznego, o średnicy ok. 41 mm. W otoku tarczy - oznaczenia kierunków geograficznych, z angielskimi akronimami nazw kierunków głównych i pośrednich. Po stronie północnej sygnatura twórcy: S. Porter Fecit, po stronie południowej opis urządzenia: Magnetic Sun Dial.
Umieszczony wewnątrz tarczy cyferblat oddzielony od zewnętrznej róży kierunków, przedstawieniem mitycznego Uroborosa w postaci węża zjadającego własny ogon (symbol upływu czasu).
Po obwodzie tarczy cyferblatu podziałka czasowa opisana z dokładnością do 15 minut, oznaczenia godzin cyframi rzymskimi w zakresie: IIII-XII-VIII. Interwały półgodzinne, miedzy godziną IX a III oznaczono dodatkowo kropką. Miedzy godzinami VIII a IIII umieszczono przedstawienie boga Chronosa, trzymającego w ręku kosę i klepsydrę.
W środkowej części tarczy mosiężna głowica, będąca oparciem obrotowej tarczy. Gnomon mosiężny, z profilowaną podpórką.
Cylindryczny futerał wykonany ze skóry; wieczko wyściełane jasno-beżowym atlasem, z dekoracyjną wklejką w formie tarczy słonecznej. Na wklejce w centralnym polu: królewski herb oraz inskrypcja: Patronized by the KING. PORTERS MAGNETIC SUN DIAL, wzdłuż obwodowego wzoru: Floating on an Agate Cap.

Zegary przenośne tego typu, w którym obrotowa tarcza zintegrowana jest z kompasem magnetycznym, były popularne w krajach anglosaskich, aż do początku XX wieku. Forma prezentowanego zegara oraz bogactwo elementów symbolicznych odnoszących się do czasu są elementami charakterystycznymi dla warsztatu Samuela Portera (1786-1865). Był on przedstawicielem angielskiej rodziny zegarmistrzów, która działała od XVII wieku do czasów współczesnych.
Przenośne zegary magnetyczne Portera występują w wielu różnych oprawach, m.in. drewna toczonego i kości słoniowej, również jako dekoracyjne kolumny wyposażone w barometr i termometr. Podobne jak omawiany zegar, w innych oprawach, można zobaczyć w kolekcjach: Narodowego Muzeum Morskiego w Greenwich oraz Muzeum Historii Nauki w Oxfordzie.

Materiał, technika:
papier, mosiądz, skóra, szkło

Literatura:
http://www.porterj.eu/Catalog/clocks.html
J. Wilson, Biographical Index of British Sundial Makers from the Seventh century to 1920, BSS Monograph No. 2, BSS, 2007.
R. S., M. K. Webster, Database of Instrument Makers Signatures, Adler Planetarium, 2007

Zobacz również: