Kolekcje Uniwersyteckie > Astronomia > Koło Bordy
Astronomia
Koło Bordy
Koło Bordy to przyrząd nawigacyjny, służący do pomiaru kątów - zwłaszcza pionowych. Zasada jego działania jest taka sama jak w sekstancie, ale koło pozwala mierzyć dowolne kąty, podczas gdy sekstant – tylko kąty nie przekraczające 120°.
Koło skonstruował uczony, wojskowy i urzędnik okresu Wielkiej Rewolucji Francuskiej Jean-Charles Borda podczas prac nad zmierzeniem południka Dunkierka–Barcelona. Pomiar tego południka związany był z wprowadzaniem systemu dziesiętnego i uniwersalnego układu miar i wag, a w szczególności z definicją wprowadzanej wtedy, nowej jednostki długości – metra.
Instrument składał się z dwóch niezależnie obracających się kół z dwiema lunetami. Zastosowanie koła pozwoliło na znaczny wzrost dokładności pomiarów kątów w geodezji.
W kolekcji Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego znajduje się egzemplarz koła nawigacyjnego Bordy, który został wykonany w latach 1760-1830 w pracowni Baumanna w Stuttgarcie. Jego specyfikę stanowi przenośny charakter instrumentu, który po rozmontowaniu jest chowany w specjalnej drewnianej skrzynce.