Dzieje Uniwersytetu > Rektorzy UWr > Prof. Alfred Jahn
Rektorzy UWr
Prof. Alfred Jahn
ur. 22 kwietnia 1915 w Kleparowie pod Lwowem, zm. 1 kwietnia 1999 we Wrocławiu
rektor UWr 1 września 1962 – 31 sierpnia 1968
Geograf i geomorfolog. Badacz krain polarnych; twórca wrocławskiej szkoły geomorfologicznej; wychowanek Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, uczeń A. Zierhoffera i E. Romera. W latach 1941–1943 pracował w instytucie R. Weigla. Po wojnie wykładał na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej (1945–1949). Od 1949 przebywał we Wrocławiu. Trwający ponad 40 lat okres wrocławskiej działalności naukowej, dydaktycznej, organizacyjnej i społecznej był dla Alfreda Jahna nadzwyczaj pracowity i twórczy. W 1958 r. został dyrektorem Instytutu Geograficznego, którym kierował do 1968 r. Tu tworzył zręby wrocławskiej szkoły geomorfologicznej, rozwijając badania w dziedzinie geomorfologii glacjalnej i peryglacjalnej, geomorfologii strukturalnej i klimatycznej, geologii czwartorzędu, a także badania współczesnych procesów rzeźbotwórczych, rozwijając zarazem kontakty geografów wrocławskich z nauką światową. W 1971 r. został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a w 1982 r. jej członkiem rzeczywistym. Wraz z prof. Aleksandrem Kosibą uczynił Wrocław jednym z głównych ośrodków badań polarnych. Opracowywał programy badań naukowych i uczestniczył w wielu polskich i międzynarodowych ekspedycjach polarnych: na Spitsbergen, do Arktyki Kanadyjskiej, na Alaskę i Syberię. W 1972 r. zainicjował działalność Polskiego Klubu Polarnego, któremu przewodniczył do 1982. W tym samym roku objął przewodnictwo Komitetu Badań Polarnych PAN, a po upływie kadencji został jego honorowym przewodniczącym. W latach 1971–1975 pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Aktywnie działał w organizacjach międzynarodowych, pełniąc w nich funkcje kierownicze. Był m.in. członkiem wielu krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych, w tym Norweskiej Akademii Nauk, Belgijskiego Towarzystwa Geologicznego i niemieckiej Akademii Badaczy Przyrody Leopoldina. Wiele towarzystw obdarzyło go członkostwem honorowym. W latach 1988–1990 przewodniczył Komisji Nauk o Ziemi wrocławskiego Oddziału PAN. W latach 1961–1967 był redaktorem wydawnictw uniwersyteckich "Acta Universitatis Wratislaviensis", a w latach 1968-1997 redaktorem naukowym wydawanego we Wrocławiu "Czasopisma Geograficznego". W latach 195–19-62 był prorektorem, a w latach 1962–1968 rektorem Uniwersytetu Wrocławskiego, trwale zapisując się w pamięci studentów i mieszkańców Wrocławia swą patriotyczną, bezkompromisową postawą w czasie pamiętnych wydarzeń marca 1968 roku. Powszechny szacunek i wdzięczność rodaków przyniosła mu działalność jako przewodniczącego Społecznego Komitetu Odbudowy Panoramy Racławickiej w latach 1980-1985, dzięki której Panoramę w 1985 r. przywrócono społeczeństwu. W 1985 r. otrzymał Nagrodę Miasta Wrocławia i Nagrodę Prasy Dolnośląskiej, a w 1995 r. otrzymał najwyższą godność Honorowego Obywatela Wrocławia (Civitate Wratislaviensi Donatus). Uhonorowano go także Nagrodą Państwową (1953) i najwyższymi odznaczeniami państwowymi, regionalnymi i związkowymi, m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Edukacji Narodowej, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I kl.
W naukowej spuściźnie pozostawił obszerny dorobek naukowy i popularyzatorski, dokumentowany z górą 380 publikacjami, wśród których na szczególną uwagę zasługują: Less, jego pochodzenie i związek z klimatem epoki lodowej (1950), Zjawiska krioturbacyjne plejstoceńskiej i współczesnej strefy peryglacjalnej (1951), Denudacyjny bilans stoku (1954),Wyżyna Lubelska. Rzeźba i czwartorzęd (1956), Geneza skałek granitowych (1962), Problemy strefy peryglacjalnej (1972, wyd. ang. 1974), Geneza i wiek rzeźby Sudetów (1980). Autor książek popularno-naukowych Kraj biały czy zielony (1946), Alaska (1966), Grenlandia (1969), Lód i zlodowacenia (1971) i in. oraz wspomnienia autobiograficzne Z Kleparowa w świat szeroki (1991).
Prof. Alfred Jahn spoczywa na cmentarzu św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida we Wrocławiu.
Autor portretu: Antoni Michalak