Zegary słoneczne

Zegar poziomy, parapetowy

Flandria, XVII wiek

Zegar w formie ośmiokątnej tarczy z plastyczną dekoracją reliefową, o wymiarze ok. 19 cm między przeciwległymi bokami i zmiennej grubości ok. 5-6 mm.
Po obwodzie zegara bordiura formie cienkiego wieńca z liści laurowych. Dalej, ku środkowi tarczy, wstęga z podziałką czasową rozdzielona wzorem na sekcje: zewnętrzną minutową – wyznaczoną z dokładnością do 5 minut i opisanymi minutami 15 i 45 każdej godziny; środkową godzinną – zapisaną w cyframi rzymskimi w formacie: V-XII-VII przy wykorzystaniu na modelu odlewniczym powtarzalnej puncy; i wewnętrzną ze znacznikami godzin pełnych i interwałów półgodzinnych.
Po stronie południowej tarczy rozbudowany relief, zajmujący ok. 1/3 powierzchni tarczy zegara.
W punkcie centralnym reliefowej sceny, unoszące się na obłoku: koronowany kartusz herbowy i podtrzymujące go dwa putta. Przed nimi na pierwszym planie orzeł z gałązkami wawrzynu w szponach i wstęga. Na tarczy herbowej wtórnie wygrawerowany lew flandryjski. W otoczeniu putt symbole upływającego czasu: czerpak, kadyceusz, gałązka wawrzynu, gałąź palmowa, kosa i klepsydra.
W centrum tarczy personifikacja Słońca w formie rozpromienionej głowy, ze spodu której wyrasta pełny cynowy gnomon, o wysokości ok. 5,3 cm, ze szczerbioną końcówką.
Zegar posiadał pierwotnie w środku odcinków czterech boków tarczy uchwyty montażowe, odlane wraz z tarczą, wtórnie usunięte.
Na odwrocie zegara dolutowana zawieszka ścienna, ślady po oznaczeniach aukcyjnych oraz sygnatura eksperta odlewnictwa Philippe BOUCAUD Expert.

Przykład parapetowego, flamandzkiego zegara wykonanego jako powtarzalny odlew cynowy. Dekoracja zegara w formie typowej dla XVII-wiecznych zegarów flamandzkich, potwierdzona opinią specjalisty w tej dziedzinie - Philippe BOUCAUD.
Wtórnie grawerowany lew na kartuszu herbowym odpowiada herbowi Flandrii i tym samym wskazuje na takiego odbiorcę.
Pierwotnie, po wykonaniu odlewu puste pole kartusza herbowego pozwalało na uzupełnienie treści kartusza stosownie do wymagań klienta. W 2016 roku na francuskim rynku antykwarycznym pojawił się inny odlew tego zegara, z innym grawerunkiem tarczy herbowej.
Zegary wykonane w podobnej technice można zobaczyć w kolekcji Maxa Elskampa, znajdującej się w Musee de la Vie Walonnee w Liege.

Materiał, technika:
odlew cynowy

Literatura:
Henri Michel, Les cadrans solaires de Max Elskamp, Musee de la Vie Walonnee, Liege 1966