Zegary słoneczne

Zegar poziomy, ogrodowy

Christian Möllinger, Berlin 1818 r.

Zegar w formie żeliwnej, ośmiobocznej tarczy, o wymiarach 33 x 33 cm, grubości 6 mm i okrągłym cyferblacie średnicy 29,2 mm, wyniesionym 2 mm ponad bazę tarczy.
Rysunek podziałów i liternictwa wypukły. Brak gnomonu.
Na bazie tarczy w czterech punktach, w połowie długości boków wykonany otwory montażowe. Na bokach pomiędzy nimi oznaczone kierunki geograficzne: SUD, WEST, NORD, OST, po stronie lewej oznaczenia kierunku północnego sygnatura: MÖLLINGER K.H.UHRMACHER (ponad literą „K” - korona); w rozwinięciu: MÖLLINGER K(önigs) H(of) UHRMACHER – zegarmistrz dworu królewskiego.
Po stronie prawej od oznaczenia kierunku pn.: BERLIN 1818.
Po obwodzie cyferblatu znajdują się oznaczenia 17 pełnych godzin od 4 do 8 opisane cyframi arabskimi. Podziałka cyferblatu: 1h, 30m, 15m. W górnej części cyferblatu motto: ICH ZÄHLE NUR DIE HEITEREN STUNDEN – odliczam tylko jasne (szczęśliwe) godziny. Poniżej dwie skrzyżowane strzały.
U nasady gnomonu, poniżej strzał - symbol Słońca. Wzdłuż linii gnomonu podziałka z częściowo nieczytelnymi symbolami znaków zodiaku. W miejscu mocowania oryginalnego gnomonu oraz powyżej motta zamocowane malowane blaszki - ślady późniejszych przeróbek zegara.
Tylna strona tarczy z wnęką, pocienieniem w strefie cyferblatu, z zachowanymi oryginalnymi śrubami mocującymi gnomon. Zegar mocno skorodowany, cyfra „2” prawie nieczytelna.

Prezentowana tarcza zegara, już pozbawiona oryginalnego gnomonu została znaleziona w pałacowym parku w miejscowości Sosny w gminie Witnica w województwie lubuskim. We wsi znajduje się rozległy park z opuszczonym klasycystycznym pałacem z 1835 roku oraz pałacyk myśliwski.

Zegar reprezentuje ciekawy typ wczesnego zegara żeliwnego pochodzącego z produkcji seryjnej.
Jego twórcą jest Christian Möllinger (1754 - 1826), nadworny zegarmistrz króla Prus, znany ze znakomitych zegarów z pozytywkami organowymi (orgelund flötenspielwerken), znajdujących się w zamkach, muzeach i prywatnych kolekcjach.
Jedyny znany bliźniaczy zegar, datowany BERLIN 1820 i sygnowany: MÖLLINGER HOF UHRMACHER, znajduje się przed królewskim pałacykiem – romantyczną ruiną – w obrębie założenia parkowego Pfaueninsel, w południowo-zachodnim Berlinie. Berliński zegar jest zachowany w lepszym stanie, posiada oryginalny gnomon oraz kamienny postument.

Materiał, technika:
odlew żeliwny