Multimedialna BAZA DANYCH

Kolekcje Uniwersyteckie > Zegary słoneczne > Zegar poziomy, ogrodowy

Zegary słoneczne

Zegar poziomy, ogrodowy

Londyn, przełom XVII/XVIII wieku

Zegar w formie mosiężnej, zbliżonej do kwadratu tarczy, o wymiarach 18 x 17,6 cm (nominalnie 7x7 cala), wykonany z blachy o zmiennej grubości 1,1 - 1,9 mm, silnie spatynowany w kolorze czarno-brązowym. Zegar wykonany dla szerokości geograficznej ok. 52°.
Oznaczenia godzin zapisane cyframi rzymskimi, począwszy od IIII do VIII, odczytywane od strony wewnętrznej tarczy. Podziałka czasowa w formie dwóch pierścieni: zewnętrzny pierścień opisany z dokładnością do 5 minut, wewnętrzny - 7,5 minuty. W obu pierścieniach interwały półgodzinne podkreślone znacznikami w formie zredukowanych kwiatów lilii.
Linie godzinne kontynuują się w kierunku do wewnątrz tarczy, gdzie w pierścieniu umieszczono 8-kierunkową różę wiatrów. Połowy pól trójkątów kierunków głównych - szrafowane. Na przedłużeniu kierunków głównych widnieją oznaczenia literowe kierunków kardynalnych, z których N wpisano pomiędzy linie luki południowej.
W centrum tarczy, pod gnomonem grawerowana róża Tudorów, taki sam motyw kwiatowy znajduje się w narożnych polach tarczy, otaczając otwory montażowe.
Gnomon podparty dekoracyjnie profilowaną esownicą o charakterystycznym wzorze stosowanym powszechnie w londyńskich warsztatach w drugiej połowie XVII wieku, o kącie nachylenia ok. 52°. Mocowanie gnomonu za pomocą dwu prostokątnych bolców wpuszczonych w gniazda wycięte w tarczy.

Sposób i estetyka wykonania prezentowanego zegara, odpowiada znanym londyńskim przykładom z drugiej połowy XVII wieku, szczególnie pochodzącym z warsztatów Johna Worgana i Waltera Hayesa, którzy często i w podobny sposób wykorzystywali motywy róży Tudorów oraz motywy floralne na swoich instrumentach. Jakość grawerunku, jak i dekoracyjność jest wszakże znacznie skromniejsza w porównaniu do sygnowanych przez obu mistrzów zegarów i przyrządów gnomonicznych, przeznaczonych dla zamożniejszych klientów.

Materiał, technika:
mosiądz grawerowany

Literatura:
M. Cowham, A Dial in Your Poke. A book of Portable Sundials, Cambridge, 2004
J. Wilson, Biographical Index of British Sundial Makers from the Seventh century to 1920, BSS Monograph No. 2, BSS, 2007
http://waywiser.fas.harvard.edu, inventory No. 7483, dostęp 02.2019

Zobacz również: