Multimedialna BAZA DANYCH

Kolekcje Uniwersyteckie > Zegary słoneczne > Zegar poziomy, ogrodowy

Zegary słoneczne

Zegar poziomy, ogrodowy

prawdopodobnie Londyn, 1635 r.

Zegar w formie brązowej, prostokątnej tarczy, o wymiarach: 16,8 x 21,6 cm i zmiennej grubości 1,4-2 mm. Projektowana szerokość geograficzna ok. 51,5°N, dokładność podziałki czasowej – 7,5 minuty.
Linie godzinne rozchodzą się z koła wygrawerowanego wokół podstawy gnomonu. Tarcza zegara posiada tzw. lukę południową, kompensującą w podziałce czasowej szerokość gnomonu. Pełne godziny opisane cyframi rzymskimi, odczytywanymi od strony wewnętrznej tarczy, w zakresie: IIII-XII-VIII. Znaki litery V rozszerzone w stylu typowym dla początku XVII w. Podziałka czasowa z oznaczonymi interwałami: 1h, 1/2h, kwadransami oraz 7,5 minutowymi. Znaczniki interwałów półgodzinnych w formie litery T. Na osi gnomonu, w górnej części inicjały: W * V 1635.
Gnomon ażurowany. Krawędź gnomonu zegara (styl), pod kątem ok. 51,5°. Końcówka ramienia i podstawa gnomonu zakończone simą, podpora gnomonu w formie dekoracyjnej esownicy, charakterystycznej w formie dla londyńskich zegarów połowy XVII wieku. W narożach tarczy cztery otwory montażowe.

Wyróżniające się cechy prezentowanego zegara: znaczniki półgodzinne w formie litery T, forma gnomonu, typografia oraz ogólna kompozycja wskazują na autorstwo jednego z londyńskich twórców, prawdopodobnie związanego z warsztatem Eliasa Allena. Podobny egzemplarz, sygnowany przez Eliasa Allena, starszy o trzy dekady, z wygrawerowanymi w analogiczny sposób inicjałami właściciela: I * B, znajduje się w zbiorach Royal Museums Greenwich.
Nietypowa dla zegara jest jego prostokątna forma – odbiegająca od powszechnie stosowanych wówczas formatów kwadratowych i ośmiobocznych. Być może zegar powstał z odpadowego fragmentu większego arkusza blachy mosiężnej wykorzystanego na potrzeby innego instrumentu – materiału na tyle cennego, że zdecydowano się go użyć pomimo nietypowego kształtu.

Materiał, technika:
mosiądz grawerowany

Zobacz również: